Herzl, İsrail Bağımsızlık Bildirgesi’nde “Yahudi Devleti’nin Manevi Babası” olarak adlandırılmış olsa da, Siyonist teorisyenlerin ya da aktivistlerin ilki değildir. Yehuda Bibas, Zvi Hirsch Kalischer ve Judah Alkalai gibi hahamlar, Herzl’den önce benzeri Siyonist fikirleri gün yüzüne getirip, desteklemişlerdir.
Hayatı
Theodor Herzl, seküler bir Yahudi ailenin çocuğu olarak, Macaristan Krallığı’nın doğusundaki Pest’te dünyaya geldi, Herzl, Jeanette ve Jakob isimli Almanca konuşan, asilime olmuş Yahudi bir çiftin ikinci çocuğudur. Babasının ailesi Sırbistan kökenlidir.
Gençken, Herzl, Süveyş Kanalı’nı inşa eden,Ferdinand de Lesseps’in ayak izlerini takip etmek istedi, fakat ilim ve fen konularında başarıya ulaşamadı. Daha sonra şiir ve beşeri bilimlere olan ilgisi gittikçe arttı. Bu tutku daha sonra başarılı bir gazetecilik kariyerine ve çok meşhur olmasa da oyun yazarlığına yönlendirdi. Almanların Bildung teorisini, büyük bir inanışla içselleştirdi, bu teoriye göre, Goethe ve Shakespeare gibi büyük edebiyat isimlerinin eserlerini okuyarak kişi hayattakki güzel şeyleri daha çok fark edip mutlu olacak ve böylece manevi olarak daha iyi bir insan olacaktır (Bildung güzellikle iyiliği aynı kefeye koyar). Herzl, bildung teorisiyle birlikte, kendisinin içinde bulunduğu Macar Yahudilerin, yüzyıllarca süren fakirlik ve baskıdan dolayı oluşan, utanılacak Yahudi özelliklerinden kurtulacağına ve böylece, Almanlar gibi kültürlü toplumların yanında medeni bir topluluk olarak yer alacağına inandı. 1878 yılında, kız kardeşi Pauline’in ölümünden sonra, ailesi Viyana’ya taşındı ve 9’uncu semt olan Alsergrund’da yaşamaya başladı. Herzl, Viyana Üniversitesi’nde hukuk okudu. Genç bir hukuk öğrencisi olarak, Herzl, Alman miliyetçi kardeşlik cemiyeti, Albia’ya üye oldu. Cemiyetin mottosu, “Ehre, Freiheit, Vaterland (Onur, Özgürlük, Vatan) idi. Daha sonra Yahudi karşıtllıklarından dolayı protesto ederek gruptan ayrıldı.
Siyonist Entelektüel ve Aktivist
Henry Wickham Steed’e göre Herzl, başta “Liberal” Alman-Yahudi asimilasyonu yaklaşımının yayılmasını fanatikçe desteklemekteydi, buna rağmen, bu ilk fikirlerini daha sonra reddetti ve Yahudilerin asimile edilmesi fikrine karşı çıktı. Bunun yerine Yahudilerin, kendilerini Avrupa’dan uzaklaştırması gerektiğine inandı. Herzl, zaman geçtikçe, antisemitizmin yok edilemiyeceğine ya da iyileştirilemeyeceğine inanıyordu. Haziran 1895’te, günlüğüne, “Paris’te söylediğim gibi, antisemitizme karşı daha özgür bir duruşu gösterdim… her şeyden öte, antisemitizmle savaşmanın boş ve faydasız olduğunu kabullendim” yazdı. Neue Frei Presse yayın yönetmenleri, Herzl’in Siyonist politik aktiviteleri ile ilgili yazılarını yayınlamayı hiç kabul etmediler. Bu dönemde Herzl’in içinde bir ikilemde vardı. Bu ikilem, edebi başarıya ulaşmak ve bir halk figürü olmak arasındaydı. Bu dönemde Herzl, “Bir Yahudi Devleti” hakkında broşürler yazmaya başladı. Herzl, bu broşürlerin Siyonizm hareketini başlattığını ve büyüyüp başarılı olmasını sağladığını daha sonra iddia etti
1895 yılı sonlarında doğru, Herzl, Der Judenstaat (Yahudilerin Devleti) kitabını yazmaya başladı. Kitap, 1896 şubatında yayınlandı ve hemen tartışmalara sebep oldu. Kitaba göre, Yahudiler isterlerse, Avrupa’dan ayrılabilmeliydiler ve daha sonra Arjantin ya da tarihi vatanları, Filistin’e gitmeliydiler. Yahudiler bir milliyete sahipti. İhtiyaçları olan tek şey, kendilerine ait bir devletti. Antisemitizmi sadece kendi devletlerini kurarak, kendi kültürlerini özgürce yaşayarak ve kendilerini kısıtlamadan dinlerini özgürce yaşayarak yenebilirlerdi. Herzl’in fikirleri yakın zamanda Yahudi dünyasında yayıldı ve uluslararası ilgi çekti. Hovevei Zion gibi Siyonist hareket destekçileri, Herzl’e destek verdi ve hemen onun yanında olduklarını belirttiler, fakat her şeyin olduğu gibi kalıp, Yahudilerin yaşadıkları topluma entegre olmalarını destekleyen Yahudiler ise Herzl’in fikirlerini tanrıya karşı ayaklanma olarak gördü.
Ölümü ve Gömülmesi
Herzl, Uganda planının reddedilmesi sonucunu görene kadar yaşamadı. 3 Temmuz 1904 tarihinde, Avusturya’nın Edlach adlı bir köyünde, kalp zarlarının sertleşmesinden dolayı, saat 5’te öldü. Ölümünden bir gün önce, William Hechler’a, “Filistin’i benim için selamla. Kalbimdeki kanı halkıma veriyorum” dedi. Vasiyeti, en düşük sınıf, içinde konuşmaların olmadığı ve ya çiçeklerin bulunmadığı bir defnedilme töreni istiyordu. Ayrıca babasının yanına gömülmeyi, daha sonra ondan arta kalanların İsrail’e götürülmesini de istiyordu. Bu vasiyetine rağmen, 6000 insan tabutunun arkasından yürüdü. Ayrıca cenaze töreni uzun ve kaotikti. Herzl’in isteğinin aksine, David Wolffsohn ve Hans Herzl konuşmalar yaptı. Daha sonra Kaddish okundu . 1949’da mezarı Viyana’dan alındı ve Kudüs’teki Herzl Dağı’nın tepesine gömüldü.
Yorum Gönder
Değerli yorumlarınız herşeye değer,,